Uitleg over de RoHS-richtlijn: Conformiteit voor elektronica en duurzame productie

De richtlijn inzake de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlĳke stoffen (RoHS), die in 2002 door de Europese Unie is ingesteld (Richtlijn 2002/95/EG), is cruciale wetgeving die bedoeld is om zowel het milieu als de volksgezondheid te beschermen door het gebruik van gevaarlijke materialen in elektrische en elektronische apparatuur (EEE) te beperken.Aanvankelijk beperkte de RoHS-richtlijn zes gevaarlijke stoffen: lood, kwik, cadmium, zeswaardig chroom, polybroombifenylen (PBB’s) en polybroomdifenylethers (PBDE’s).De bijgewerkte versies van de richtlijn, ook bekend als RoHS 2 en RoHS 3, hebben een uitgebreider toepassingsgebied en bevatten specifieke extra ftalaten, zoals DEHP, BBP, DBP en DIB, op de lijst van stoffen waarvoor beperkingen gelden, waardoor het totaal op tien komt.

Wat zijn de stoffen waarvoor volgens RoHS beperkingen gelden?

De RoHS-richtlijn van de EU beperkt momenteel het gebruik van tien stoffen in EEE, waarbij voor elk van deze stoffen maximaal toelaatbare niveaus worden vastgesteld. Deze beperkingen zijn cruciaal om te voorkomen dat schadelijke chemicaliën op stortplaatsen terechtkomen en om gevolgen voor de menselijke gezondheid te voorkomen tijdens de productie, het gebruik en het afdanken. De tien stoffen omvatten: lood (Pb), cadmium (Cd), kwik (Hg), zeswaardig chroom (Cr(VI)), polybroompifenylen (PBB), polybroomdifenylethers (PBDE), di(2-ethylhexyl)ftalaat (DEHP), butylbenzylftalaat (BBP), dibutylftalaat (DBP) en di-isobutylftalaat (DIBP).

Evolutie van RoHS: Van RoHS 1 tot RoHS 3 en hoger

Als u goed inzicht hebt in de RoHS-richtlijnen, hebt u waardevol inzicht in het groeiende toepassingsgebied en de toenemende strengheid ervan:

RoHS 1 (oorspronkelijke richtlijn - 2002/95/EG):De oorspronkelijke richtlijn legde de basis en richtte zich op het beperken van de eerste zes gevaarlijke stoffen (lood, cadmium, kwik, zeswaardig chroom, PBB en PBDE) binnen een bepaald toepassingsgebied van EEE.
RoHS 2 (Richtlijn 2011/65/EU - 2011):Deze belangrijke iteratie, vaak ook wel RoHS Recast genoemd, bracht verschillende belangrijke wijzigingen met zich mee.Het toepassingsgebied werd uitgebreid met nieuwe categorieën EEE, vooral belangrijk hierbij zijn categorie 8 (medische hulpmiddelen) en categorie 9 (industriële meet- en regelapparatuur), waardoor het effect van de richtlijn werd vergroot.Cruciaal was dat RoHS 2 de vereiste voor CE-markering introduceerde, waardoor RoHS-conformiteit een vereiste werd voor het op de Europese markt brengen van producten.De richtlijn verhoogde ook de verplichtingen met betrekking tot het bijhouden van gegevens en technische documentatie.
RoHS 3 (Richtlijn 2015/863/EU - 2015):Dit laatste amendement is in de volksmond bekend als RoHS 3 (technisch gezien een gedelegeerde richtlijn voor de wijziging van RoHS 2) en bevat een uitbreiding van de lijst van stoffen waarvoor beperkingen gelden, met vier ftalaten (DEHP, BBP, DBP en DIBP).Deze nieuwe beperkingen zijn in juli 2019 volledig van kracht geworden voor de meeste EEE, met specifieke verlengde deadlines voor medische hulpmiddelen en bewakings- en regelinstrumenten om complex herontwerp mogelijk te maken.Deze toevoeging weerspiegelt een groeiend inzicht in de milieu- en gezondheidseffecten van weekmakers.

Deze geleidelijke uitbreiding toont aan dat de EU vastbesloten is om de naleving voor chemische stoffen in de elektronicasector voortdurend te verbeteren en innovatie in de richting van veiligere materialen aan te moedigen.

Het wereldwijde bereik van de RoHS-richtlijn: Een model voor internationaal chemisch beheer

Hoewel afkomstig uit de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte (EER), reikt de invloed van de RoHS-richtlijn tot ver buiten deze grenzen. De alomvattende aanpak om gevaarlijke stoffen in elektronica te beperken heeft als een krachtig model gediend dat wereldwijd tot soortgelijke regelgeving heeft geleid. Talrijke landen en regio’s hebben wetgeving geïmplementeerd die de RoHS-vereisten van de EU weerspiegelt of nauw aansluit bij de RoHS-vereisten van de EU. Deze landen en regio’s omvatten belangrijke markten en opkomende economieën, waardoor een complex maar steeds meer geharmoniseerd landschap voor productconformiteit ontstaat. Voorbeelden van regio’s en landen met RoHS-achtige regelgeving zijn onder meer:

Verenigde Arabische Emiraten (UAE RoHS)
Euraziatische Economische Unie (EAEU RoHS)
China (China RoHS 2)
Taiwan (BSMI RoHS)
Japan (J-MOSS)
Turkije (EEE-regelgeving)
Zuid-Korea (Koreaanse RoHS)
India (regels voor elektronisch afval)
Vietnam (Circulaire 30/2011/TT-BCT)
Californië (California Green Chemistry Initiative)

Deze wereldwijde proliferatie betekent dat bedrijven die toegang willen krijgen tot internationale markten, met name op het gebied van elektronica, moeten omgaan met een complex web van regelgeving, waardoor robuust risicobeheer op het gebied van regelgeving en due diligence in de toeleveringsketen belangrijker zijn dan ooit.

Voor wie is RoHS van toepassing? Identificatie van uw rol in de nalevingsketen

RoHS is van toepassing op een breed spectrum van chemische stoffen in elektrische en elektronische apparatuur, wat gevolgen heeft voor vele bedrijven die zichzelf misschien niet eens als ‘chemische bedrijven’ beschouwen. Als uw bedrijf direct of indirect betrokken is bij de verkoop van van toepassing zijnde EEE, componenten of reserveonderdelen aan landen met RoHS-voorschriften, en uw producten een van de tien stoffen bevatten waarvoor een beperking geldt, bent u verantwoordelijk voor de naleving. Dit omvat:

Fabrikanten:Bedrijven die EEE ontwerpen en produceren en deze onder hun eigen merk op de markt brengen.Zij dragen de primaire verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat hun producten voldoen aan de RoHS-vereisten, van ontwerp tot productie.
Importeurs:Bedrijven die EEE-producten van buiten een door RoHS gereguleerd gebied binnenbrengen (bijvoorbeeld van buiten de EU naar de EU).Ze moeten ervoor zorgen dat de geïmporteerde producten voldoen aan alle relevante RoHS-vereisten, inclusief die betreffende de juiste documentatie en CE-markering.
Distributeurs:Bedrijven die EEE-producten op de markt brengen.Hoewel het hun primaire taak is ervoor te zorgen dat producten de CE-markering dragen en over de juiste documentatie beschikken, spelen ze ook een cruciale rol bij het verifiëren van de naleving in de toeleveringsketen.

Er bestaan bepaalde uitsluitingen, zoals voor specifieke militaire en ruimtevaartuitrusting, maar het algemene principe is een brede dekking voor de meeste commerciële en consumenten-EEE:

Consumentenelektronica:Smartphones, tablets, laptops, tv’s, gameconsoles, camera’s.
Huishoudelijke apparaten:Koelkasten, wasmachines, stofzuigers, magnetrons.
IT- en telecommunicatieapparatuur:Servers, netwerkapparatuur, telefoons.
Verlichtingsapparatuur:Lampen, armaturen.
Elektrisch en elektronisch gereedschap:Boormachines, zagen, grasmaaiers.
Medische apparaten:Röntgenapparaten, diagnoseapparatuur (onder RoHS 2/3).
Industriële meet- en regelinstrumenten:Sensoren voor fabrieksautomatisering (onder RoHS 2/3).
Speelgoed, vrijetijds- en sportuitrusting:Elektronisch speelgoed, fitnesstrackers.
Automatische dispensers:Verkoopautomaten.
Andere EEE:Alle andere elektrische en elektronische apparatuur die niet onder de bovenstaande categorieën valt.

Zorgen voor RoHS-conformiteit: Een strategisch kader voor bedrijven

Voor bedrijven die actief zijn in de EEE-sector is het bereiken en handhaven van RoHS-conformiteit niet alleen een wettelijke verplichting; het is een strategische noodzaak voor markttoegang en reputatie. Hoewel er op zich geen enkele ‘RoHS-certificering’ bestaat, is het van cruciaal belang dat de naleving wordt aangetoond door middel van grondige tests en documentatie. Bedrijven hanteren doorgaans een gestructureerde aanpak om RoHS-conformiteit te bereiken:

Het productbereik en de materiaalsamenstelling beoordelen:Bepaal welke van uw producten onder de RoHS-regelgeving vallen in de doelmarkten.Dit proces omvat een grondige inventarisatie van alle elektrische en elektronische apparatuur die wordt geproduceerd, geïmporteerd en gedistribueerd.Weet wat de chemische samenstelling van alle componenten, subassemblages en eindproducten is.
Betrokkenheid van leveranciers en due diligence:Neem actief contact op met uw leveranciers om materiaalverklaringen en conformiteitscertificaten te verkrijgen.Leveranciers moeten gegevens verstrekken die bevestigen dat stoffen waarvoor beperkingen gelden in hun componenten onder de wettelijk voorgeschreven drempels liggen.Implementeer robuuste processen voor de beoordeling van leveranciers en gegevensvalidatie.Alleen een verklaring accepteren is niet voldoende; een proactief bedrijf zal de nodige zorgvuldigheid toepassen om de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van de leveranciersinformatie te waarborgen.Hierbij kunt u denken aan het aanvragen van testrapporten van derden of het uitvoeren van steekproefsgewijze controles.
Testen uitvoeren (waar nodig):Hoewel leveranciersverklaringen fundamenteel zijn, kan het nodig zijn om te testen op de aanwezigheid van stoffen waarvoor beperkingen gelden, met name voor componenten met een hoog risico of nieuwe leveranciers, of om twijfelachtige gegevens te verifiëren.
Zorgen voor uitgebreide technische documentatie:Dit is de steunpilaar van RoHS-conformiteit.Bedrijven moeten gedetailleerde gegevens bijhouden van alle nalevingsinspanningen.Deze documentatie moet op verzoek gemakkelijk toegankelijk zijn voor beoordeling door regelgevende instanties.
Een conformiteitsverklaring (DoC) afgeven:Zodra de conformiteit is vastgesteld en gedocumenteerd, moet het bedrijf een EU-conformiteitsverklaring (DoC) afgeven voor elk product dat aan de voorschriften voldoet.Deze zelfverklaring bevestigt dat het product voldoet aan alle toepasselijke RoHS-vereisten.Hoewel het specifieke format niet vastligt, moeten alle verplichte gegevens worden vermeld.Deze DoC is een intern bedrijfsdocument, meestal niet geregistreerd bij een externe autoriteit, maar moet op verzoek van de nationale autoriteiten beschikbaar worden gesteld.
CE-markering aanbrengen:Voor producten die onder het toepassingsgebied van de CE-markering vallen (waaronder de meeste EEE die onder RoHS 2/3 vallen), moet de CE-markering zichtbaar en leesbaar op het product worden aangebracht.Dit betekent dat het product voldoet aan alle relevante EU-vereisten, inclusief RoHS.
Productetikettering en traceerbaarheid implementeren:Zorg ervoor dat producten op de juiste manier zijn geëtiketteerd met productidentificatie (type, batch, serienummer) en gegevens van de fabrikant/importeur.Het opzetten van traceerbaarheidssystemen maakt snelle identificatie en herstel mogelijk als er na het in de handel brengen niet-conforme producten worden ontdekt.
Continu controleren en bijwerken:RoHS-conformiteit bereiken is geen eenmalig proces.Regelgeving, vrijstellingen en stoflijsten zijn onderhevig aan wijzigingen.Voortdurende monitoring van updates van regelgeving, periodieke herbeoordelingen van materialen en leveranciers en het bijwerken van documentatie zijn essentieel voor voortdurende naleving.

Inzicht in RoHS-vrijstellingen voor specifieke toepassingen

RoHS voorziet in specifieke vrijstellingen die het gebruik van bepaalde stoffen waarvoor beperkingen gelden in bepaalde toepassingen mogelijk maken. De vrijstellingen worden toegekend als het elimineren van de stof technisch moeilijk of nog niet haalbaar is, of als de negatieve effecten van vervanging erger zijn dan de milieu- of gezondheidsvoordelen van eliminatie. Deze uitzonderingen zijn:

Technisch van aard:Gebaseerd op de huidige stand van wetenschappelijke en technische kennis.
Beperkt in de tijd:Ze hebben specifieke vervaldatums en worden periodiek herzien.
Toepassingsspecifiek:Ze zijn alleen van toepassing op specifieke toepassingen, niet in grote lijnen op een stof.

Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van lood in specifieke soldeermiddelen met een hoge smelttemperatuur, of kwik in bepaalde soorten lampen waarvoor nog geen betrouwbare, veiligere alternatieven beschikbaar zijn.Bedrijven die op vrijstellingen vertrouwen, moeten de vervaldatums actief in de gaten houden en zich voorbereiden op mogelijke uitfaseringen, waarbij vaak aanzienlijke R&D op het gebied van alternatieve materialen en processen nodig is.

Gevolgen van niet-naleving van RoHS: Meer risico’s dan slechts boetes

Het niet naleven van de RoHS-voorschriften kan aanzienlijke en verstrekkende negatieve gevolgen hebben voor bedrijven. Deze gevolgen gaan veel verder dan alleen boetes en kunnen bestaan uit:

Beperkingen ten aanzien van markttoegang:Producten die niet aan de regels voldoen, kunnen worden geblokkeerd voor de verkoop in de relevante markten, wat leidt tot onmiddellijk omzetverlies.
Aanzienlijke financiële sancties en boetes:Regelgevende instanties kunnen forse boetes opleggen, die per land verschillen, maar die verlammend kunnen zijn.
Verplichte terugname van producten:Producten die al op de markt zijn, maar niet aan de voorschriften voldoen, moeten mogelijk worden teruggeroepen, wat leidt tot enorme logistieke complexiteit, financiële lasten en reputatieschade.
Mogelijke juridische acties en verplichtingen:Bedrijven kunnen te maken krijgen met rechtszaken van consumenten, concurrenten en milieugroeperingen.
Aanzienlijke schade aan de reputatie en het merkimago van het bedrijf:Niet-naleving kan het vertrouwen van klanten aantasten, de merkloyaliteit schaden en leiden tot negatieve media-aandacht, wat gevolgen heeft voor de levensvatbaarheid van een bedrijf op de lange termijn.

Het waarborgen van de RoHS-conformiteit is niet alleen een wettelijke verplichting, maar een cruciaal element van risicobeheer en algemene duurzaamheid voor bedrijven, voor elk bedrijf dat actief is op wereldwijde elektronicamarkten.

Beyond Compliance: Proactief beheer van de toeleveringsketen voor een duurzame toekomst

De RoHS-richtlijn vormt, net als REACH, meer dan alleen uitgebreide regelgeving; deze is een krachtige drijfveer voor duurzame productie en verantwoorde innovatie. De nadruk op het beperken van gevaarlijke stoffen geeft industrieën een duwtje in de richting van groenere chemie en een milieuvriendelijker productontwerp.

Voor vooruitstrevende bedrijven is het bereiken van RoHS-conformiteit een integraal onderdeel van een bredere toewijding aan maatschappelijk verantwoord ondernemen en uitmuntende ESG-prestaties. Door deze overwegingen proactief te integreren in hun algemene due diligence-strategieën voor de toeleveringsketen, kunnen bedrijven een aanzienlijk concurrentievoordeel behalen. Dit houdt in:

Verder gaan dan alleen naleving:Niet alleen het identificeren van stoffen waarvoor beperkingen gelden, maar ook het beoordelen van de algemene milieueffecten van leveranciers, waaronder hun chemische beheersystemen, afvalpraktijken en efficiënt gebruik van grondstoffen.
Gebruikmaken van gegevens en transparantie:Gebruikmaken van informatie over de toeleveringsketen om diepgaand inzicht te krijgen in materiaalsamenstelling en de praktijken van leveranciers.Dit gaat verder dan reactieve naleving; er wordt gestreefd naar proactieve risicobeperking en het identificeren van mogelijkheden voor verbetering.
Gezamenlijke verbetering:Samenwerken met leveranciers om hun milieuprestaties te verbeteren en veiligere alternatieven te implementeren, waardoor veerkrachtige en duurzame toeleveringsketens worden bevorderd.

EcoVadis biedt essentiële hulpmiddelen en inzichten die bedrijven in staat stellen om door deze complexe landschappen te navigeren.Onze expertise op het gebied van duurzaamheidsbeoordelingen van leveranciers en het bevorderen van verantwoorde inkooppraktijken biedt het basiskader en mogelijkheden voor risicobeheer in de toeleveringsketen die steeds belangrijker worden voor uitgebreide naleving van de regelgeving.Praat met ons team.