ESG-meetgegevens: Wat, waarom en hoe ze te gebruiken

Het meten van duurzaamheidsprestaties is een kernvereiste geworden voor organisaties. Gereglementeerde openbaarmakingen, leveranciersprogramma’s en investeerdersrapporten zijn allemaal afhankelijk van duidelijke, consistente gegevens om aan te tonen wat organisaties zeggen te doen. Maar ruwe gegevens alleen zijn niet genoeg. U heeft gestructureerde, beslissingsklare informatie nodig: iets dat u kunt volgen, vergelijken en met vertrouwen rapporteren.

Dat is waar ESG-gegevens om de hoek komen kijken. Ze vormen de basis van duurzaamheidsrapportage en prestatiemanagement. Deze pagina beschrijft wat u moet meten, hoe u ESG-meetgegevens effectief kunt gebruiken en hoe u er de meeste waarde uit kunt halen, of u nu rapporteert voor naleving, leveranciersrisico’s beheert of interne verbeteringen stimuleert.

Wat zijn ESG-meetgegevens?

ESG-meetgegevens zijn specifieke, meetbare waarden die de prestaties van een organisatie op het gebied van milieu-, maatschappelijke en bestuurskwesties weergeven. Ze worden gebruikt om de voortgang bij te houden, doelen te stellen, aan belanghebbenden te rapporteren en beslissingen te nemen. In tegenstelling tot ruwe ESG-gegevens, worden ESG-meetgegevens verwerkt, gefocust en vaak gestandaardiseerd, zodat ze consistent gerapporteerd kunnen worden ten opzichte van andere periodes of entiteiten.

Zie meetgegevens als het eindproduct van ESG-gegevens. U begint met ruwe invoer, zoals energierekeningen, auditrapporten of trainingslogboeken, en zet deze om in gestructureerde waarden. Bijvoorbeeld:

• Meterstanden van nutsbedrijven worden ton CO₂-uitstoot per jaar
• HR-trainingsgegevens worden een percentage van werknemers die ethiektraining hebben gevolgd

Deze waarden worden gebruikt in rapporten, dashboards en scorecards. Sommige meetgegevens zijn absoluut, zoals het totale waterverbruik of het aantal veiligheidsincidenten. Andere zijn gebaseerd op intensiteit, zoals energieverbruik per vierkante meter, of emissies per inkomenseenheid. Beide soorten hebben een rol, afhankelijk van wat u moet meten en aan wie u rapporteert.

Kortom, ESG-meetgegevens nemen ongestructureerde duurzaamheidsgegevens en maken er iets traceerbaars, vergelijkbaars en bruikbaars van.

ESG-meetgegevens versus ESG-gegevens

ESG-gegevens en ESG-meetgegevens zijn nauw met elkaar verbonden, maar zijn niet hetzelfde. Gegevens zijn de ruwe input, vaak ongestructureerd, inconsistent en moeilijk te vergelijken ten opzichte van andere periodes of locaties. Meetgegevens zijn het resultaat van het opschonen, verwerken en omzetten van gegevens in bruikbare informatie.

Als een faciliteit bijvoorbeeld 12.000 ton CO₂ uitstoot, dan is dat een gegevenspunt. Indien u dat deelt door de output of omzet om de uitstoot per productie-eenheid te verkrijgen, krijgt u een meetgegeven. Meetgegevens helpen bij het normaliseren en vergelijken van gegevens tussen verschillende locaties, leveranciers of rapportagejaren.

De meeste ESG-meetgegevens worden verkregen door gegevens te verzamelen en te structureren, vaak uit verschillende systemen en in verschillende formaten. Dat kan betekenen dat het energieverbruik van rekeningen en meterstanden wordt afgeleid, gestandaardiseerd in kilowattuur en uitgedrukt als energieverbruik per vierkante meter. Het proces zet losstaande feiten om in iets wat gerapporteerd kan worden.

Rapportagekaders en wettelijke informatieverschaffing worden bepaald door meetgegevens, niet door ruwe gegevens. Echter, om een meetgegeven te verifiëren of een rapport te controleren, heeft u nog steeds de onderliggende gegevens nodig. Daarom is traceerbaarheid belangrijk. U dient te weten waar een getal vandaan komt en hoe het is berekend.

Waarom ESG-meetgegevens van belang zijn

ESG-meetgegevens maken duurzaamheidsprestaties zichtbaar. Zonder deze gegevens is het moeilijk om vooruitgang te laten zien, prestaties te vergelijken of uitspraken met bewijs te staven. Meetgegevens geven structuur aan ESG-werk; ze helpen u om van intentie naar meetbare resultaten te gaan.

Uiteindelijk maken ESG-meetgegevens ESG rapporteerbaar en vergelijkbaar. ESG-rapportage is afhankelijk van consistente meetgegevens. Hiermee kunt u wijzigingen van jaar tot jaar bijhouden, locaties of leveranciers vergelijken en voldoen aan openbaarmakingsvereisten met cijfers in plaats van verklaringen. Indien u rapporteert aan toezichthouders, klanten of investeerders, zijn meetgegevens de gemeenschappelijke taal die die rapportage betekenisvol maakt.

Intern helpen meetgegevens ook om duurzaamheidsdoelstellingen op te splitsen in operationele doelstellingen. Als u bijvoorbeeld uw CO₂-emissies wilt verminderen, heeft u een uitgangspunt, een meetbaar doel en een manier nodig om de voortgang bij te houden. ESG-meetgegevens bieden u deze structuur.

ESG-meetgegevens ondersteunen ook risicomanagement en verantwoordingsplicht. Nalevingsteams gebruiken ESG-meetgegevens om blootstelling te monitoren en risico’s te beheren. Met meetgegevens kunt u trends vroegtijdig signaleren, zoals stijgende emissies, lagere audit scores of tekortkomingen in de training van uw personeel. Met de juiste meetgegevens kunt u ingrijpen voordat problemen escaleren. Op het gebied van verantwoordelijkheid helpen ze bij het toewijzen van verantwoordelijkheden en het opvolgen van prestaties. Het wordt duidelijk wie er vooruitgang boekt en waar aandacht nodig is. Dit niveau van zichtbaarheid draagt bij aan het beheer van ESG-kwesties met dezelfde discipline als elk ander operationeel risico.

Soorten ESG-meetgegevens

ESG-meetgegevens worden doorgaans gegroepeerd in de drie onderdelen van ESG: milieu, maatschappij en bestuur. Elk daarvan richt zich op een ander aspect van de werking van een organisatie en de impact die zij heeft. De specifieke meetgegevens die u bijhoudt, zijn afhankelijk van uw sector, omvang en de verwachtingen van uw stakeholders, maar sommige worden in verschillende sectoren veel gebruikt.

Milieumeetgegevens

Milieumeetgegevens meten de impact van een organisatie op de natuur. Zij richten zich op emissies, grondstoffengebruik en afval. Deze meetgegevens staan vaak centraal in klimaatrapportages en worden steeds vaker door regelgevende instanties vereist.

• CO₂-uitstoot in scope 1, scope 2 en scope 3
• Energieverbruik per eenheid output, dat verbruik koppelt aan productiviteit
• Wateronttrekking per bron, met vermelding van hoeveel water wordt onttrokken en waar dit vandaan komt
• Afvalproductie en recyclingpercentage
• Hernieuwbare energie als percentage van het totale verbruik

Maatschappelijke meetgegevens

Maatschappelijke meetgegevens hebben betrekking op de wijze waarop een organisatie omgaat met haar mensen, zoals werknemers, aannemers, gemeenschappen en werknemers in de toeleveringsketen. Ze zijn essentieel voor inzichten in risico’s op het gebied van arbeidspraktijken, arbeidsomstandigheden en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

• Het percentage verloren tijd door letsel (Lost Time Injury Rate, LTIR) voor het meten van de veiligheid op de werkplek
• Percentage van het personeelsbestand dat is opgeleid op het gebied van gezondheid en veiligheid
• Diversiteitsratio’s, uitgesplitst naar geslacht, etniciteit of andere criteria
• Personeelsverloop, dat een indicatie is van het behoud van personeel en de arbeidsomstandigheden
• Percentage leveranciers dat is geauditeerd op arbeidsomstandigheden

Meetgegevens bestuur

Meetgegevens bestuur geven weer hoe beslissingen worden genomen en hoe ethische risico’s worden beheerd. Zij richten zich op toezicht, transparantie en verantwoordingsplicht, met name op het gebied van leiderschap, naleving en leverancierscontroles.

• Percentage onafhankelijke bestuursleden dat verband houdt met de objectiviteit van het bestuur
• Aantal uren ethische training per medewerker, gebruikt om bewustwording te meten
• Verhouding tussen de beloning van bestuurders en de beloning van het personeel, waaruit blijkt dat er sprake is van gelijke beloning tussen het management en het personeel
• Bevestigde gevallen van corruptie, als indicator voor bestuursrisico’s
• Gedragscode voor leveranciers, waarin wordt aangegeven hoe verwachtingen worden gecommuniceerd en gemonitord in de toeleveringsketen

Bepalen welke ESG-meetgegevens u bij dient te houden

Niet alle ESG-meetgegevens zijn even nuttig. De juiste bieden u een duidelijk beeld van de prestaties, ondersteunen de naleving van regelgeving en vereenvoudigen de rapportage. De verkeerde verspillen tijd of geven een misleidend signaal af. Het kiezen van de juiste meetgegevens betekent dat u zich moet concentreren op wat belangrijk is voor uw organisatie, uw belanghebbenden en de kaders waarbinnen u rapporteert.

Begin met het afstemmen op materialiteit

Start met een materialiteitsbeoordeling. Dat betekent dat u de ESG-onderwerpen moet identificeren die het meest relevant zijn voor uw activiteiten en het belangrijkst zijn voor uw stakeholders. Indien u werkzaam bent in de productiesector, kunnen emissies, energieverbruik en arbeidsomstandigheden van belang zijn. Op financieel gebied zijn bestuur en gegevensprivacy wellicht van groter belang. Meetgegevens moeten de werkelijke risico’s en effecten van uw organisatie weergeven, niet alleen wat op dit moment populair is.

Materiële onderwerpen dienen te worden gekoppeld aan duidelijke, meetbare meetgegevens. Als het welzijn van uw personeel van belang is, verwijs dan niet alleen naar uw beleid, maar houd ook de werkelijke personeelsverloopcijfers, betrokkenheidsscores of opleidingsuren bij. Dit maakt uw meetgegevens zinvol en voorkomt onnodige informatie in rapportages.

Normen en kaders naleven

Zodra u weet wat u moet meten, gebruikt u bestaande normen om te bepalen hoe u dit gaat doen. Kaders zoals GRI, SASB en het Greenhouse Gas (GHG)-protocol helpen u om alle meetgegevens duidelijk te definiëren: wat moet worden opgenomen, hoe moet deze worden berekend en welke eenheden moeten worden gebruikt.

• The Global Reporting Initiative (GRI) biedt brede, wereldwijd toepasbare meetgegevens voor duurzaamheids- en impactrapportage
• Sustainability Accounting Standards Board (SASB) biedt sectorspecifieke meetgegevens die vaak door beleggers worden gebruikt
• De Richtlijn duurzaamheidsrapportering door bedrijven (CSRD) en de onderliggende European Sustainability Reporting Standards (ESRS) schetsen verplichte meetgegevens voor bedrijven die in de EU rapporteren (indien relevant volgens een dubbele materialiteitsbeoordeling)
• De Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) richt zich op klimaatrisico’s en beveelt meegegevens aan voor emissies en financiële blootstelling
• Het Greenhouse Gas (GHG)-protocol is de belangrijkste norm voor het berekenen van CO₂-emissies

Met het gebruik van deze kaders wordt giswerk voorkomen. Het draagt ertoe bij dat uw meetgegevens compatibel zijn met wat anderen in uw sector rapporteren en wat regelgevende instanties verwachten.

Inzicht in regelgeving en marktvereisten

In veel regio’s is rapportage over ESG-meetgegevens niet langer optioneel. Wetgeving zoals de CSRD van de EU, de LkSG van Duitsland en de SB 253 van Californië vereisen dat organisaties specifieke meetgegevens rapporteren in vastgestelde formaten. Dat omvat emissiegegevens, risico’s in de toeleveringsketen, meetgegevens over diversiteit en meer.

Naast regelgeving hebben grote klanten, investeerders en ratingbureaus vaak hun eigen verwachtingen ten aanzien van de rapportage. Indien u contracten wilt binnenhalen of toegang wilt krijgen tot bepaalde kapitaalmarkten, kan het noodzakelijk zijn om bepaalde gegevens openbaar te maken, ongeacht of dit wettelijk verplicht is.

Kortom: kies meetgegevens die uw risico’s weerspiegelen, hanteer geaccepteerde normen en voldoe aan de eisen van de mensen die uw rapporten lezen.

Gebruik van ESG-meetgegevens in de praktijk

Het selecteren van de juiste meetgegevens is alleen zinvol indien u deze ook toepast. ESG-meetgegevens zijn niet alleen bedoeld voor rapportage, maar helpen u ook bij het aansturen van leveranciers, het verminderen van risico’s, het voldoen aan openbaarmakingsvereisten en het nemen van betere beslissingen binnen de hele organisatie. Wanneer ze goed worden gebruikt, worden ze onderdeel van de manier waarop uw teams werken, niet alleen van wat u publiceert.

Voor naleving

Regelgeving vereist steeds vaker dat bedrijven specifieke ESG-meetgegevens in hun rapportages opnemen. De duurzaamheidsrapportagestandaarden van de EU bevatten bijvoorbeeld verplichte KPI’s per onderwerp, waaronder emissies, energieverbruik, personeelsstructuur en bestuurspraktijken.

Het gebruik van gestandaardiseerde ESG-meetgegevens vereenvoudigt audit- en borgingsprocessen. Wanneer meetgegevens duidelijk, traceerbaar en afgestemd op kaders zijn, kunnen externe beoordelaars deze efficiënter evalueren. Dit vermindert risico’s en verkort de doorlooptijd van nalevingscontroles.

Voor toezicht op leveranciers

ESG-meetgegevens vormen ook een essentieel onderdeel van leveranciersbeoordelingen. Inkoopteams gebruiken deze om zaken bij te houden zoals emissies per zending, slagingspercentages bij audits of de voltooiing van correctieve acties. Scorecards op basis van ESG-meetgegevens maken het eenvoudiger om leveranciers te benchmarken, voortgang te monitoren en te bepalen waar de focus moet liggen.

U kunt meetgegevens ook gebruiken om verwachtingen vast te leggen, bijvoorbeeld door minimumnormen te definiëren voor emissies, arbeidspraktijken of ethisch gedrag. Door deze meetgegevens in de loop van de tijd bij te houden, kunt u samen met leveranciers aan verbeteringen werken en aandachtspunten vroegtijdig signaleren.

Voor communicatie met investeerders

Investeerders gebruiken ESG-meetgegevens om prestaties tussen sectoren, regio’s en portefeuilles te vergelijken. Indien uw informatieverschaffing gebruikmaakt van inconsistente – of helemaal geen – meetgegevens, dan is de kans groter dat u vervolgvragen ontvangt of wordt uitgesloten van ESG-gerichte screenings.

Duidelijke, consistente ESG-meetgegevens verminderen de rapportagelast. Wanneer investeerders kunnen vinden wat ze zoeken, of het nu gaat om emissie-intensiteit, diversiteit binnen het bestuur of veiligheidsgegevens, zullen ze uw organisatie eerder als een lager risico beschouwen. Meetgegevens tonen aan dat u de belangrijke zaken volgt en beheert.

Voor continue verbetering

Intern helpen ESG-meetgegevens bij het identificeren van problemen en het stimuleren van verbeteringen. Als de uitstoot per eenheid stijgt, als één locatie een hoger letselpercentage heeft dan de rest, of als een afdeling de trainingsdoelstellingen niet haalt, wordt dat zichtbaar dankzij de meetgegevens. Van daaruit kunt u onderzoek doen en actie ondernemen.

Teams kunnen ESG-meetgegevens gebruiken om de voortgang van reductiedoelstellingen te monitoren, de impact van proceswijzigingen te testen of argumenten voor verdere investeringen te verzamelen. De cijfers helpen bij het rechtvaardigen van beslissingen en het meten van wat werkt.

Vijf veelvoorkomende uitdagingen in ESG-metriekbeheer

Zelfs met de juiste meetgegevens kan het verzamelen en gebruiken ervan lastig zijn. Ontbrekende gegevens, inconsistente definities en veranderende rapportagevereisten vormen vaak een belemmering. Deze uitdagingen kunnen de rapportage vertragen, verwarring veroorzaken en het moeilijker maken om actie te ondernemen op basis van de meetgegevens.

1. Ontbrekende gegevens en inconsistentie

Betrouwbare meetgegevens beginnen met betrouwbare gegevens. Leveranciers en interne teams beschikken echter niet altijd over de systemen of processen die nodig zijn om die gegevens correct te verzamelen. Sommigen vertrouwen nog steeds op spreadsheets, anderen gebruiken verschillende formaten of eenheden, en niet iedereen meet dezelfde zaken op dezelfde manier. Handmatige processen en inconsistente methodologieën kunnen fouten veroorzaken of vergelijkingen onbetrouwbaar maken. Dit heeft gevolgen voor zowel de interne rapportage als de manier waarop u leveranciers beoordeelt.

2. Ontbreken van standaarddefinities

ESG-termen hebben vaak verschillende betekenissen voor verschillende personen. De definitie van ‘ongevallenpercentage’ kan voor de ene organisatie ook kleine incidenten omvatten, terwijl een andere organisatie alleen verzuimdagen meet. “Diversiteit” kan variëren afhankelijk van lokale wetgeving, culturele context en wat er wordt gemeten. Zonder overeengekomen definities komt u uiteindelijk tot een vergelijking van onvergelijkbare meetgegevens. Dat maakt het moeilijker om te benchmarken of trends te signaleren tussen teams, regio’s of leveranciers.

3. Veranderende regelgeving

ESG-rapportage verandert snel. Nieuwe regels introduceren nieuwe meetgegevens en verhogen de verwachtingen met betrekking tot gedetailleerdheid, frequentie en zekerheid. Meetgegevens die vorig jaar aanvaardbaar waren, voldoen dit jaar mogelijk niet meer aan de norm. Organisaties hebben systemen nodig die deze veranderingen kunnen verwerken zonder helemaal opnieuw te hoeven beginnen. Dat betekent dat definities kunnen worden bijgewerkt, nieuwe meetgegevens kunnen worden toegevoegd en rapportageformaten kunnen worden aangepast aan veranderende regelgeving. Zonder die flexibiliteit wordt het na verloop van tijd moeilijker om aan de regels te blijven voldoen.

4. Beperkt inzicht in de toeleveringsketen

Een groot deel van de ESG-blootstelling ligt bij leveranciers, maar het verzamelen van betrouwbare gegevens bij hen is niet altijd eenvoudig. Kleinere leveranciers beschikken mogelijk niet over de middelen om emissies of arbeidsgegevens bij te houden, en andere leveranciers kunnen terughoudend zijn om gevoelige informatie te delen. Zonder duidelijke verwachtingen en ondersteuning zult u waarschijnlijk te maken krijgen met hiaten of lage responspercentages, vooral in de diepere lagen van de toeleveringsketen. Dit gebrek aan inzichtelijkheid maakt het moeilijker om risico’s in te schatten of aan due diligence-vereisten te voldoen. Het beperkt ook uw mogelijkheden om de prestaties van leveranciers te benchmarken en te vergelijken.

5. Losstaande systemen en geïsoleerde teams

ESG-meetgegevens zijn vaak afhankelijk van input van verschillende afdelingen: compliance, inkoop, HR, operations en duurzaamheid. Als deze teams verschillende systemen gebruiken of geïsoleerd werken, wordt het verzamelen van de juiste gegevens een handmatig en gefragmenteerd proces. Dit vertraagt de rapportage, verhoogt het risico op fouten en maakt het moeilijker om de consistentie te handhaven. Zonder coördinatie en gedeeld eigenaarschap kunnen ESG-meetgegevens tussen wal en schip vallen of onderbenut blijven.

Uitdagingen overwinnen met beste praktijken

ESG-meetgegevens kunnen moeilijk goed te krijgen zijn. Maar de meeste veelvoorkomende problemen – ontbrekende gegevens, inconsistente definities, trage rapportage – kunnen met een paar praktische stappen worden voorkomen. Dat betekent dat u duidelijk moet zijn over wat u meet, dat u gegevens over de hele linie op dezelfde manier moet verzamelen en dat u ervoor moet zorgen dat de juiste mensen gebruikmaken van de cijfers en ze niet alleen maar opslaan.

• Definieer elk meetgegeven: Elk ESG-meetgegeven moet een duidelijke definitie hebben. Dat omvat wat er wordt gemeten, hoe het wordt berekend, welke eenheden worden gebruikt, hoe vaak het wordt bijgewerkt en waar de gegevens vandaan komen. Wanneer dit ontbreekt, kunnen verschillende teams of leveranciers dezelfde meetgegevens op totaal verschillende manieren interpreteren
• Automatiseer waar mogelijk: Handmatige gegevensinvoer is een tijdrovend, foutgevoelig en moeilijk schaalbaar proces. Gebruik waar mogelijk systemen die gegevens rechtstreeks uit platformen van nutsbedrijven, HR-systemen of ERP’s halen. Automatisering verhoogt de nauwkeurigheid en bespaart tijd, vooral wanneer u dezelfde meetgegevens voor meerdere locaties of leveranciers verzamelt
• Integreer het in uw prestatiebeheer: ESG-meetgegevens zouden niet alleen in rapporten moeten worden opgenomen, maar moeten ook deel uitmaken van de manier waarop teams werken. Koppel belangrijke meetgegevens aan bedrijfsdoelstellingen en KPI’s van de teams. Indien emissies, veiligheid of diversiteit van belang zijn voor uw strategie, volg deze dan op dezelfde wijze als financiële of operationele indicatoren.
• Controleer de belangrijkste meetgegevens: De meetgegevens die worden gebruikt in externe publicaties of in rapportages aan investeerders moeten met dezelfde nauwkeurigheid worden gecontroleerd als financiële gegevens. Dit omvat interne controles, versiebeheer en onafhankelijke waarborging waar nodig. Dit is met name van belang voor emissies, arbeidspraktijken en cijfers over bestuur. Controleerbare meetgegevens beperken het nalevingsrisico en vergroten het vertrouwen bij belanghebbenden.

Haal meer waarde uit uw ESG-gegevens en -meetgegevens

ESG-meetgegevens hebben niet alleen te maken met rapportage. Op de juiste manier gebruikt, helpen ze u uw prestaties te verbeteren, risico’s te verminderen en duidelijker te communiceren met toezichthouders, investeerders en zakenpartners. Maar dat werkt alleen als de meetgegevens consistent en betrouwbaar zijn en gekoppeld zijn aan actie.

EcoVadis helpt organisaties ESG-meetgegevens te gebruiken op een manier die praktisch en schaalbaar is, ongeacht of u interne doelen beheert, de prestaties van leveranciers bijhoudt of u voorbereidt op openbaarmakingsvereisten. Als u tijd besteedt aan het verzamelen van ESG-gegevens, maar daaruit niet kunt halen wat u nodig hebt, kunnen wij u helpen.

Klaar om meer te halen uit uw ESG-meetgegevens? Praat met ons team over hoe EcoVadis kan helpen.