Inkoop en supply chain management

Naarmate wereldwijde toeleveringsketens complexer worden, heeft inkoop zich ontwikkeld van een kostengerichte functie tot een strategische pijler van bedrijfsweerbaarheid en duurzaamheid. Terwijl inkoop zorgt voor de inkoop van goederen en diensten, orkestreert supply chain management (SCM) de bredere stroom van materialen, logistiek en activiteiten. De integratie van inkoop binnen SCM is essentieel voor het beperken van risico's en het afstemmen van inkoopbeslissingen op de financiële en duurzaamheidsdoelstellingen van het bedrijf.

Wat is inkoop in supply chain management?

Inkoop en supply chain management zijn verwant en met elkaar verweven, maar het is belangrijk om hun unieke rollen binnen een bedrijf te begrijpen. Inkoop is het proces van het verkrijgen van de goederen en diensten die het bedrijf draaiende houden. Het gaat niet alleen om het zoeken naar de laagste prijs – het gaat ook om het zorgvuldig doorlichten van leveranciers, het onderhandelen over contracten en het consequent controleren van de prestaties. Deze gedisciplineerde aanpak zorgt ervoor dat elke inkoopbeslissing kostenefficiëntie, hoge kwaliteitsnormen en, in toenemende mate, een toezegging voor duurzaamheid en ethische praktijken ondersteunt.

Supply chain management (SCM) omvat daarentegen het volledige spectrum van activiteiten – van grondstofwinning tot productie, logistiek en levering – die ervoor zorgen dat producten of diensten bij de eindgebruiker terechtkomen. SCM orkestreert de stroom van materialen, informatie en financiën om de productie- en distributielevenscyclus te optimaliseren.

Om te verduidelijken hoe de gerichte scope van inkoop verschilt van de bredere operationele functies van SCM, kunt u deze belangrijke verschillen in overweging nemen:

• De lasergerichte aanpak van Inkoop: Inkoop richt zich op het opbouwen van sterke, prestatiegerichte relaties met leveranciers. Dit houdt in dat de capaciteiten van verkopers diepgaand geëvalueerd moeten worden, dat er onderhandeld moet worden over voorwaarden die kosten en kwaliteit met elkaar in evenwicht brengen en dat er duidelijke verwachtingen gesteld moeten worden op het gebied van duurzaamheid en ethiek om de basis te leggen voor een effectieve toeleveringsketen.
• SCM's end-to-end toezicht: SCM integreert inkoopresultaten met productie, opslag en logistiek en streeft ernaar om elke fase op elkaar af te stemmen voor efficiëntie en betrouwbaarheid.
• Risicomanagement: Bij inkoop wordt het risico beheerd door leveranciers grondig door te lichten en strategische voorzorgsmaatregelen te nemen om potentiële verstoringen bij de bron aan te pakken. Risicomanagement van de toeleveringsketen (SCRM) breidt zich uit om bredere operationele uitdagingen aan te pakken die de hele toeleveringsketen kunnen beïnvloeden.
• Strategische versus operationele prioriteiten: Inkoop is inherent strategisch en integreert ESG-criteria en langetermijnwaarde in elke inkoopbeslissing. SCM daarentegen richt zich op het uitvoeren van die strategische keuzes door middel van processen en gecoördineerde operaties om het bedrijf in de loop der tijd goed te laten presteren.

Inkoop heeft zich ontwikkeld van een routinematige inkooptaak tot een strategische functie die de veerkracht en groei van de toeleveringsketen stimuleert. Inkoop wordt gekenmerkt door een nieuwe focus op duurzame inkoop, risicobeheer en betrokkenheid van leveranciers. Inkoop draagt bij aan bedrijfsprestaties op lange termijn en versterkt het toeleveringsnetwerk tegen wereldwijde onzekerheden.

Trends in inkoop & SCM: Duurzaamheid bevorderen

De huidige bedrijfsomgeving vereist dat inkoop en SCM efficiëntie leveren en tegelijkertijd zorgen voor veerkracht en duurzamere praktijken. Naarmate de wereldmarkten verschuiven en de milieunormen strenger worden, heroverwegen organisaties hun activiteiten en integreren ze ethische inkoop en duurzaamheid steeds meer in hun dagelijkse beslissingen.

Globalisering, complexiteit en opkomende risico's

Wereldwijde toeleveringsnetwerken hebben zich ontwikkeld tot ingewikkelde ecosystemen die meerdere lagen en jurisdicties omvatten. Deze uitbreiding creëert mogelijkheden voor kostenbesparingen en marktdiversificatie, maar brengt ook nieuwe risico's met zich mee. Naarmate bedrijven hun toeleveringsketens over de grenzen heen uitbreiden, moeten ze navigeren door regelgevende, culturele en economische factoren die de uitvoering bemoeilijken.

De COVID-19 crisis bracht bijvoorbeeld de kwetsbaarheid van strakke, just-in-time modellen aan het licht en leidde tot een verschuiving naar meer veerkrachtige, “just-in-case” strategieën. Ook recente trends op het gebied van reshoring en nearshoring laten zien dat het verplaatsen van de productie dichter naar de thuismarkten de afhankelijkheid van verafgelegen leveranciers kan verminderen en naleving kan vereenvoudigen, maar ook uitdagingen met zich meebrengt zoals hogere binnenlandse arbeidskosten en de noodzaak van nieuwe investeringen in infrastructuur.

Duurzame Inkoop

Door de toenemende druk op het milieu en de toegenomen aandacht voor Corporate Social Responsibility (CSR) wordt duurzame inkoop al snel een strategische noodzaak. Volgens het CIPS Global State of Procurement & Supply 2024 rapport meldt 78% van de inkoopmanagers momenteel dat ESG-overwegingen steeds belangrijker worden voor hun inkoopstrategieën. In deze dynamische bedrijfsomgeving speelt inkoop begrijpelijkerwijs een cruciale rol bij het selecteren en controleren van leveranciers om ervoor te zorgen dat zij in overeenstemming zijn met de steeds ambitieuzere duurzaamheidsdoelstellingen.

Voor het opbouwen van duurzamere toeleveringsketens nemen inkoopteams meetgegevens van prestaties op het gebied van ESG op in leveranciersevaluaties, contractonderhandelingen en inkoopbeslissingen. Regelgeving zoals de Richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid (CSDDD) en de Duitse Supply Chain Due Diligence Act (LkSG) versterken de behoefte aan meer transparantie in de toeleveringsketen en verplichten bedrijven om de risico's voor mensenrechten en het milieu op elk niveau te beoordelen en te beperken. In plaats van deze beleidsregels als beperkingen te zien, maken toonaangevende bedrijven er gebruik van om de relaties met leveranciers te versterken en hun toeleveringsketens in de toekomst tegen variabele risico's te beschermen.

Duurzame inkoop is ook een antwoord op de veranderende eisen van de markt. Aandeelhouders en consumenten houden bedrijven verantwoordelijk voor de impact van hun inkooppraktijken, waardoor bedrijven prioriteit geven aan de verantwoordelijkheid van leveranciers en ethische toeleveringsketens. Door duurzaamheid in inkoopstrategieën te integreren, kunnen bedrijven de leveringszekerheid verbeteren en een toeleveringsketen creëren die aan de regels voldoet en zich aan wereldwijde verstoringen kan aanpassen.

Geavanceerde inkooppraktijken en -strategieën

Naarmate toeleveringsketens complexer en volatieler worden, speelt inkoop een grotere rol bij het garanderen van stabiliteit en prestaties. Technologieën zoals AI en gegevensanalyse geven teams een dieper inzicht in leveranciersnetwerken om te helpen anticiperen op verstoringen en naleving af te dwingen. Door inkoopfuncties strategisch te integreren binnen het grotere SCM, kunnen bedrijven meer wendbare en veerkrachtige activiteiten opbouwen.

Elementen van moderne strategische inkoop zijn onder andere:

• Relatiebeheer met leveranciers (SRM) – Bedrijven gaan verder dan transactionele interacties met leveranciers en richten zich op langetermijnpartnerschappen die geworteld zijn in verantwoordelijkheid, innovatie en toezeggingen met betrekking tot ESG-principes.
• Categoriemanagement & Spend Analytics – AI-gebaseerde inzichten geven inkoopstrategieën een nieuwe vorm en helpen bedrijven om categoriemanagement te verfijnen, leveranciersrisico's te beoordelen en slimmere, op ESG gebaseerde inkoopbeslissingen te nemen.
• Gediversifieerde leveranciersbestanden & risicomanagement – Uitbreiding van leveranciersnetwerken vermindert afhankelijkheidsrisico's, maakt flexibiliteit mogelijk en beschermt de leveringscontinuïteit tegen economische verschuivingen, geopolitieke spanningen en milieuverstoringen.
• Inkoopgedreven duurzaamheid – Het integreren van ESG-normen in de inkoop zorgt voor ethische inkoop en naleving van de regelgeving. Met behulp van gevorderde oplossingen voor de risicobeoordeling op het gebied van duurzaamheid kunnen bedrijven de prestaties van hun leveranciers beoordelen en gerichte verbeteringen doorvoeren om de inspanningen op het gebied van duurzaamheid in de toeleveringsketen te versterken.

De invloed van inkoop beperkt zich niet langer tot kostenbeheersing - het is een cruciale drijfveer van de bedrijfsstrategie. Nu bedrijven duurzaamheid in de toeleveringsketen en operationele efficiëntie even belangrijk vinden, verovert inkoop een plaats aan de directietafel en geeft het vorm aan groei op lange termijn en concurrentievoordeel.