ESG-naleving: Regelgeving, risico's en strategieën voor bedrijven

ESG-naleving is niet langer alleen een wettelijke vereiste, het is een zakelijke noodzaak. Overheden wereldwijd verscherpen hun regelgeving op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur, investeerders kijken kritisch naar ESG-prestaties en consumenten verwachten dat bedrijven verantwoord ondernemen. Bedrijven die zich niet aan de regels houden, worden geconfronteerd met juridische sancties, verstoringen van de toeleveringsketen en verlies van markttoegang.

Deze gids legt uit wat ESG-naleving inhoudt, waarom het belangrijk is en hoe bedrijven aan de veranderende eisen kunnen voldoen. Deze behandelt belangrijke regelgeving in grote markten, uitdagingen waarmee bedrijven worden geconfronteerd bij de implementatie en best practices voor de integratie van ESG in de bedrijfsstrategie.

Wat is ESG-naleving?

ESG-naleving houdt in dat wetten, regelgeving en sectorspecifieke normen worden nageleefd op het gebied van milieu-impact, maatschappelijke verantwoordelijkheid en zakelijk bestuur. Het vereist dat bedrijven gebieden als CO₂-emissies, arbeidsrechten, anti-omkopingsbeleid en toezicht van de raad van bestuur volgen en erover rapporteren. Het kan worden onderverdeeld in de drie componenten waaruit ESG bestaat:

Naleving van de milieuwetgeving: Het behalen van emissiereductiedoelstellingen, het naleven van afvalverwerkingswetgeving en het verbeteren van energie-efficiëntie. Veel bedrijven moeten scope 1-, 2- en 3-broeikasgasemissies rapporteren onder kaders zoals de SEC Climate Disclosure Rule of de Richtlijn duurzaamheidsrapportering door bedrijven (CSRD) van de EU.
Maatschappelijke naleving: Heeft betrekking op arbeidswetgeving, due diligence in de toeleveringsketen en bescherming van mensenrechten. Regelgeving zoals de Duitse Supply Chain Act (LkSG) en de Canadese Modern Slavery Act (Bill S-211) vereisen dat bedrijven dwangarbeid in hun toeleveringsketens monitoren en voorkomen.
Bestuurlijke naleving: Financiële transparantie, inspanningen op het gebied van corruptiebestrijding en diversiteit in de raad van bestuur. Bedrijven dienen zich te houden aan regels zoals de Britse Bribery Act of de Amerikaanse Foreign Corrupt Practices Act (FCPA) om fraude en onethische zakelijke praktijken te voorkomen.

Naast het naleven van wet- en regelgeving, hanteren veel organisaties vrijwillig kaders, zoals GRI, SASB en ISSB, om aan de verwachtingen van investeerders te voldoen en hun duurzaamheidsverslaglegging te verbeteren. De reden hiervoor is simpel: ESG-naleving is nu een kernvereiste voor de activiteiten, die van invloed is op supply chain management, risicobeoordelingen en investeringsbeslissingen. Het is daarom een goede gewoonte om zoveel mogelijk vakjes aan te vinken.

Waarom ESG-naleving belangrijk is

Hoezeer ESG-naleving ook aanvoelt als een afvinkoefening, het gaat om veel meer dan alleen voldoen aan gespecificeerde vereisten en er een punt achter zetten. ESG-kwesties worden steeds kritischer bekeken, niet alleen door toezichthouders, maar ook door consumenten en zakenpartners.

Organisaties dienen voorbereid te zijn op strenge ESG-vereisten, anders kunnen zij te maken krijgen met financiële sancties, juridische stappen en reputatieschade. Investeerders en klanten eisen tegenwoordig transparantie, en wie achterblijft, loopt het risico kapitaal en marktkansen mis te lopen.

Risicobeperking door wet- en regelgeving

Overheden wereldwijd breiden de wetgeving op het gebied van ESG-naleving uit en verschuiven van vrijwillige richtlijnen naar wettelijk afdwingbare vereisten. De Richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid (CSDDD) van de EU zal grote bedrijven verplichten om ESG-risico's in hun toeleveringsketens te beoordelen en te beperken. De Duitse Supply Chain Due Diligence Act (LkSG) legt bedrijven die zich niet aan de regels houden een boete op tot 2% van de wereldwijde omzet, terwijl de Britse Modern Slavery Act jaarlijkse verklaringen over mensenrechtenrisico's verplicht stelt.

Ook de milieunormen worden steeds strenger. Het Mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (CBAM) van de EU legt een prijs op koolstof, waardoor bedrijven in sectoren met hoge uitstoot worden gedwongen hun uitstoot te verminderen of aanzienlijke kosten te betalen. De wet SB 253 van Californië verplicht bedrijven met een omzet van meer dan 1 miljard dollar om hun scope 1-, 2- en 3-emissies te rapporteren, gegevens die veel bedrijven nog steeds moeilijk kunnen verzamelen en verifiëren.

Het overtreden van deze voorschriften leidt niet alleen tot boetes. Rechtszaken, verstoringen in de toeleveringsketen en het terugtrekken van investeerders zijn reële gevolgen voor bedrijven die geen ESG-toezicht hebben. Bedrijven die in meerdere rechtsgebieden actief zijn, moeten zich een weg banen door overlappende en soms tegenstrijdige regelgevingskaders, wat een gestructureerde, proactieve nalevingsstrategie vereist.

Verwachtingen van investeerders en consumenten

ESG-prestaties zijn nu een financiële kwestie. Beleggingsfondsen die meer dan 40 miljard dollar aan activa beheren, integreren ESG-factoren in hun besluitvorming. Het niet openbaar maken van ESG-risico's kan de toegang van een onderneming tot financiering beperken. De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) classificeert beleggingsfondsen op basis van ESG-criteria en beïnvloedt de manier waarop kapitaal wordt toegewezen. Bedrijven met zwakke ESG-ratings kunnen moeite hebben om leningen te verkrijgen, investeerders aan te trekken of groene obligaties uit te geven.

Ook de verwachtingen van consumenten veranderen. 78% van de consumenten wereldwijd geeft de voorkeur aan duurzame producten en grote detailhandelaren eisen steeds vaker dat leveranciers aan ESG-normen voldoen. Bedrijven in sectoren als mode, elektronica en voeding moeten de traceerbaarheid van hun toeleveringsketens aantonen, zich houden aan regels voor ontbossingsvrije inkoop en ethische arbeidspraktijken kunnen aantonen om contracten niet te verliezen.

Ook zakelijke inkopers staan onder druk. Veel bedrijven eisen van hun leveranciers dat ze ESG-beoordelingen invullen voordat ze aanbestedingsovereenkomsten aangaan. Leveranciers met slechte ESG-scores kunnen volledig worden uitgesloten van toeleveringsketens.

Concurrentievoordeel en reputatiemanagement

Afgezien van de druk van de regelgeving en de belanghebbenden, biedt ESG-naleving een strategisch voordeel. Bedrijven met een sterk ESG-beleid zorgen voor betere relaties binnen de toeleveringsketen, lagere financieringskosten en een verbeterd risicobeheer.

Greenwashing, oftewel het doen van misleidende beweringen over duurzaamheid, staat onder streng toezicht. De EU-richtlijn inzake groene claims zal strenge sancties opleggen aan bedrijven die hun milieuclaims niet kunnen staven. Regelgevende instanties in de VS (SEC), het VK (CMA) en Australië (ASIC) onderzoeken bedrijven op misleidende ESG-rapportage.

Naast naleving zorgen ESG-programma's voor operationele efficiëntie. Bedrijven die hun energieverbruik optimaliseren, afval verminderen of overstappen op circulaire economiemodellen, verlagen hun kosten en verbeteren hun weerbaarheid tegen grondstoffentekorten. ESG-gerichte bedrijven zijn ook beter gepositioneerd om overheidscontracten binnen te halen, aangezien veel aanbestedingsbeleidsregels tegenwoordig eisen dat leveranciers aan duurzaamheidscriteria voldoen.

Belangrijke ESG-regelgevingen over de hele wereld

De regelgeving verschilt sterk per regio, maar er is een duidelijke trend waarneembaar: overheden stellen strengere eisen op het gebied van rapportage en due diligence. Organisaties met internationale activiteiten moeten voldoen aan overlappende en soms tegenstrijdige regels, waardoor wereldwijde ESG-naleving een strategische maar noodzakelijke uitdaging is om te overwinnen.

ESG-naleving in de Europese Unie

De EU beschikt over het meest uitgebreide en afdwingbare ESG-nalevingskader dat betrekking heeft op bedrijfsinformatieverschaffing, due diligence in de toeleveringsketen en duurzame financiering.

Richtlijn duurzaamheidsrapportering door bedrijven (CSRD): Vereist gedetailleerde ESG-informatie van grote EU- en niet-EU-bedrijven die binnen het blok actief zijn. Breidt de rapportageverplichtingen onder de European Sustainability Reporting Standard (ESRS) uit en sluit aan bij de ISSB- en TCFD-kaders.
Richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid (CSDDD): Schrijft mensenrechten en milieuzorgplicht voor in alle wereldwijde toeleveringsketens. Grote EU-ondernemingen (en niet-EU-ondernemingen met aanzienlijke inkomsten in de EU) moeten ESG-risico's in hun activiteiten, dochterondernemingen en toeleveringsketens identificeren, beperken en rapporteren. Niet-naleving kan leiden tot boetes en aansprakelijkheid voor schade.
EU-taxonomie: Definieert wat als een duurzame economische activiteit wordt beschouwd en biedt daarmee houvast voor investeerders en bedrijven. Bedrijven die groene financiering zoeken, moeten voldoen aan de criteria van de EU-taxonomie, die bepalen of ze in aanmerking komen voor groene obligaties, leningen en duurzaamheidsgerelateerde investeringen.

Bovendien verbiedt de EU-verordening inzake ontbossing (EUDR) de invoer van ontbossingsgerelateerde grondstoffen zoals soja, palmolie, koffie en rubber, tenzij organisaties kunnen aantonen dat hun toeleveringsketens ontbossingsvrij zijn.

ESG-regelgeving in de Verenigde Staten

In de VS bestaat er geen enkele federale ESG-wet en nu de klimaatverslaggevingsregel van de SEC is opgeschort, ontstaan er verschillende ESG-wetten op staatsniveau, waaronder de voorgestelde klimaatverslaggevingsregels van New York en de ESG-rapportagenormen voor financiële instellingen van Colorado.

California SB 253: De Climate Corporate Data Accountability Act verplicht bedrijven met een omzet van meer dan 1 miljard dollar die actief zijn in Californië tot het rapporteren van hun scope 1-, 2- en 3-emissies. Het is de strengste wet inzake klimaatverslaglegging in de VS en zal waarschijnlijk van invloed zijn op federale regelgeving.
Dodd-Frank Act (regel inzake mineralen uit conflictgebieden): Vereist dat in de VS genoteerde bedrijven informatie verstrekken over de herkomst van tin, wolfraam, tantaal en goud (3TG) uit conflictgebieden. Naleving van ESG-normen is een essentieel onderdeel van de toeleveringsketen. Niet-naleving kan leiden tot sancties en reputatieschade.

ESG-regelgeving in het Verenigd Koninkrijk en Canada

Het Verenigd Koninkrijk heeft verdere stappen gezet op het gebied van verplichte ESG-rapportage, met name wat betreft klimaatrisico's en duurzame financiering. Ondertussen heeft Canada maatregelen genomen die zijn gericht op de risico's van dwangarbeid.

UK Modern Slavery Act verplicht bedrijven met een jaaromzet van meer dan 36 miljoen pond om jaarlijks een verklaring over slavernij en mensenhandel te publiceren. Bedrijven moeten de risico's van dwangarbeid in hun toeleveringsketens beoordelen, maatregelen ter beperking daarvan gedetailleerd beschrijven en maatregelen ter voorkoming van mensenrechtenschendingen openbaar maken.
Bill S-211 van Canada verplicht bedrijven om verslag uit te brengen over risico's op dwangarbeid in toeleveringsketens, vergelijkbaar met de Britse Modern Slavery Act. Van toepassing op openbare en particuliere bedrijven die voldoen aan inkomsten- en operationele drempels.

Uitdagingen bij de implementatie van ESG-naleving

Het naleven van ESG-regelgeving en -normen is geen eenvoudig proces, zeker niet wanneer u aan meerdere vereisten moet voldoen. Ook de regelgeving verandert snel en organisaties moeten zich aanpassen aan nieuwe vereisten en tegelijkertijd omgaan met inconsistenties in gegevens, beperkte middelen en hiaten in de naleving door leveranciers.

Gegevensverzameling en standaardisatie

Veel organisaties hebben moeite om nauwkeurige en verifieerbare ESG-gegevens te verzamelen, vooral voor scope 3-emissies en risicobeoordelingen in de toeleveringsketen. In tegenstelling tot de scope 1- en 2-categorieën, die onder directe controle van een organisatie staan, zijn Scope 3-emissies afhankelijk van externe leveranciers en partners, waardoor het moeilijk is om betrouwbare gegevens te verzamelen.

Het gebrek aan gestandaardiseerde ESG-rapportagekaders voegt een extra laag complexiteit toe. Organisaties moeten zich houden aan de CSRD-, TCFD-, GRI-, SASB- en ISSB-normen, die elk verschillende openbaarmakingsvereisten hebben. Deze inconsistentie bemoeilijkt het vergelijken van gegevens en verhoogt het risico op niet-naleving bij rapportage in meerdere rechtsgebieden.

Op de hoogte blijven van wijzigingen in de regelgeving

Overheden verscherpen ESG-wetgeving, voeren verplichte rapportage in, strengere due diligence voor toeleveringsketens en financiële sancties bij niet-naleving. Bedrijven die in meerdere regio's actief zijn, dienen in real time regelgevende wijzigingen te volgen om achterstanden te voorkomen.

Inspanningen om wereldwijde ESG-normen, zoals de IFRS S1 en S2 van de ISSB, te harmoniseren, hebben tot doel één wereldwijde basisnorm voor duurzaamheidsverslaglegging te creëren. Hoewel dit de complexiteit op lange termijn vermindert, moeten bedrijven hun rapportageprocessen nog steeds aanpassen aan deze nieuwe kaders. De overgang naar deze normen vereist investeringen in gegevensverzamelingssystemen en het trainen van nalevingsteams om veranderende vereisten te interpreteren.

Overzicht van de ESG-regelgeving van EcoVadis

Een maandelijkse update over het laatste nieuws op het gebied van duurzaamheidsverslaglegging en due diligence-regelgeving.

AANMELDEN

Passende zorgvuldigheid in toeleveringsketen

De meeste ESG-risico's doen zich buiten de directe bedrijfsvoering van een organisatie voor, waardoor due diligence in de toeleveringsketen een grote uitdaging vormt op het gebied van naleving. Het identificeren van ESG-risico's buiten Tier 1-leveranciers kan moeilijk zijn vanwege het beperkte inzicht in onderaannemers en de herkomst van grondstoffen.

Veel leveranciers, met name in opkomende markten, beschikken niet over de middelen of expertise om aan ESG-nalevingsnormen te voldoen. Van grote bedrijven wordt verwacht dat zij leveranciers controleren, opleiden en ondersteunen bij het voldoen aan due diligence-vereisten, wat veel middelen kan vergen. Leveranciers die niet aan de normen voldoen, brengen juridische, financiële en reputatierisico's met zich mee. Het niet handhaven van ESG-normen in de toeleveringsketen kan leiden tot sancties op grond van de CSDDD of de Britse Modern Slavery Act.

Best practices voor ESG-naleving

ESG-naleving vereist een gestructureerde aanpak die risicobeheer, gegevensverzameling, bestuur en toezicht op leveranciers integreert. Bedrijven die een duidelijk beleid voeren, technologie benutten en effectief met leveranciers samenwerken, zijn beter in staat om aan wettelijke vereisten en de verwachtingen van belanghebbenden te voldoen.

Opzetten van een ESG-nalevingskader

Dit begint met het identificeren van materiële risico's en het afstemmen van het bedrijfsbeleid op wereldwijde normen.

Materialiteitsbeoordelingen helpen bepalen welke ESG-kwesties de grootste financiële, operationele en reputatierisico's met zich meebrengen. Dit proces zorgt ervoor dat bedrijven prioriteit geven aan nalevingsinspanningen waar ze er het meest toe doen.
Organisaties moeten zich aansluiten bij erkende ESG-rapportagekaders zoals GRI, TCFD, SASB en ISSB. Deze standaarden bieden gestructureerde rapportagerichtlijnen die voldoen aan de verwachtingen van investeerders en regelgevende instanties.
Organisaties moeten ESG-naleving verankeren in de bedrijfsstrategie en ervoor zorgen dat leidinggevenden, juridische teams en inkoopmanagers samenwerken om duurzaamheid in de bedrijfsvoering te integreren.

Versterking van bestuurs- en rapportagepraktijken

ESG-naleving vereist duidelijke verantwoording en onafhankelijke verificatie om de geloofwaardigheid te waarborgen en greenwashing-risico's te voorkomen.

Het aanstellen van een Chief Sustainability Officer (CSO) of ESG Compliance Lead zorgt ervoor dat het ESG-beleid op alle afdelingen wordt gehandhaafd en dat de nalevingsinspanningen worden gecoördineerd met financiële en juridische teams.
ESG-audits door derden bieden onafhankelijke verificatie van duurzaamheidsverslagen, due diligence in de toeleveringsketen en het volgen van emissies. Veel regelgeving, waaronder de CSRD en California SB 253, vereisen externe zekerheid voor gerapporteerde gegevens.
Toezicht door de raad van bestuur en stimulansen voor leidinggevenden in verband met ESG-prestaties helpen de verantwoordingsplicht te stimuleren. Organisaties die de beloning van leidinggevenden koppelen aan ESG-doelstellingen, zijn eerder geneigd effectieve nalevingsmaatregelen te nemen.

Betrokkenheid van leveranciers en risicobeheer

Zoals we eerder hebben benadrukt, komen veel ESG-nalevingsrisico's voort uit de activiteiten van leveranciers. Dit maakt leveranciersbetrokkenheid tot een belangrijk onderdeel van elke ESG-nalevingsstrategie.

Het opstellen van een gedragscode voor leveranciers die zijn afgestemd op de CSDDD, de Britse Modern Slavery Act en de wetten op dwangarbeid, stelt duidelijke ESG-verwachtingen voor leveranciers. Deze codes moeten minimale arbeidsnormen, milieudoelstellingen en ethische inkoopvereisten bevatten.
Bedrijven moeten leveranciers trainen in ESG-naleving, programma's voor capaciteitsopbouw en duurzaamheidsworkshops aanbieden om kleinere leveranciers te helpen hun milieu- en mensenrechtenpraktijken te verbeteren.
ESG-prestatiebeoordelingen van leveranciers, waaronder audits ter plaatse, zelfbeoordelingen en evaluaties van derden, helpen bedrijven leveranciers met een hoog risico te identificeren en correctieve actie te ondernemen voordat overtredingen plaatsvinden.

Het beheren van ESG-naleving is complex, maar het hoeft u niet te vertragen. EcoVadis biedt betrouwbare ESG-ratings, het in kaart brengen van leveranciersrisico's en AI-gestuurde analyses om u te helpen voldoen aan de wereldwijde regelgeving. Met meer dan 150.000 bedrijven die al gebruikmaken van ons platform, vereenvoudigen wij rapportages, versterken wij due diligence en bereiden wij u voor op audits - en dit alles op één plek.